De zorgzame wijk?Welzijnswerk als infrastructuur in precair Amsterdam
In Nederland wordt de verantwoordelijkheid voor welzijn steeds vaker bij lokale gemeenschappen gelegd. In Amsterdam zijn welzijnsorganisaties bezig met het ontwikkelen van een hecht en onderling verbonden welzijnslandschap, waarbij de nadruk ligt op buurtgerichte sociale voorzieningen. Mijn onderzoek richt zich op hoe verschillende welzijnsinstanties, ondanks beperkte middelen, bijdragen aan de vorming van dit landschap. Ik laat zien hoe zij zich in dit welzijnslandschap bewegen door middel van persoonlijke relaties en hoe zij welzijn herdefiniëren als een sociale infrastructuur.
Net als in andere delen van Europa zijn in Nederland veel taken van de verzorgingsstaat overgedragen aan lokale niveaus en aan wat wordt beschouwd als een actieve en zorgzame gemeenschap. Maar hoe bouw je een welzijnsgemeenschap in onzekere tijden? Nu steeds meer Amsterdammers te maken hebben met financiële onzekerheid, een gebrek aan (goede) banen en lange wachtlijsten voor hulp, lijken dergelijke welzijnsdoelen die gebaseerd zijn op gemeenschapsinzet onhaalbaar.
De groeiende ontevredenheid met traditionele welzijnsstructuren heeft geleid tot een golf van experimenten en innovatie. Amsterdam staat bekend als een stad waar informele en persoonlijke vormen van welzijn worden uitgeprobeerd. Beleidsmakers, professionals en bewoners werken samen aan intieme, op de buurt gerichte netwerken van informele zorg en bieden een meer persoonlijke benadering van welzijnsdiensten, dichter bij mensen. Hierdoor ontstaan nieuwe vangnetten. Dit zou moeten leiden tot een sociale infrastructuur met efficiëntere, persoonlijkere en toegankelijkere sociale voorzieningen, zowel informeel als formeel. Ik noem dit fenomeen "intiem genetwerkt welzijn".
Mijn onderzoek richt zich op hoe professionals het informele welzijnsnetwerk zien, hoe ze het in de praktijk vormgeven en hoe ze hierin navigeren door persoonlijke relaties te onderhouden, zowel met elkaar als met hun cliënten. Ik onderzoek hoe diverse partijen, waaronder beleidsmakers, professionals, vrijwilligers en bewoners, proberen om gemeenschappen te versterken door het bevorderen van nabuurschap, vriendschap en liefde, ondanks beperkte budgetten, alledaagse onzekerheden en onvrede die dit met zich mee kan brengen. Ik onderzoek de politieke verbeelding achter deze welzijnsexperimenten en ben vooral geïnteresseerd in de beoogde relaties tussen de staat en de samenleving, en tussen de staat en individuele burgers, alsook in de rol van verschillende welzijnsactoren bij het herstellen en opnieuw vormgeven van de welzijnsinfrastructuur in Amsterdam.
Mijn onderzoek richt zich op Amsterdam Zuidoost. In dit complexe stadsdeel komen belangrijke sociaal-politieke uitdagingen van onze tijd samen, zoals hoge diversiteit en werkloosheid, lage inkomens en een gebrek aan vertrouwen in de overheid. Dit maakt het tot een vruchtbare omgeving voor experimenten op het gebied van welzijn.
